Konbentzio Gerran Donostiaren defentsa eta amore ematea.

1793ko martxoaren 7an, Frantziako Konbentzioak gerra deklaratu zion Espainiako Borboiari. Apirilean tropa frantziarrak sartzeak harresia eta Donostiako gaztelua desegitea ekarri zuen, bertako kanoiek Bidasoa defendatu zezaten, non frantsesek momentuz sartzea galarazi zuten.
Abuztuan, ordea, Nafarroatik sartu eta Irun eta Fuenterrabía hartu zituzten. Foru Aldundia Donostia utzi eta Getariara joan zen bizitzera. Frantziarrek aurrera egin zuten eta, Probintzia guztiz okupatuta ez zegoen arren, Donostia, armagabetuta, kapitulatu egin zuen 1794ko abuztuaren 4an. 1700 soldadu espainiar eta 90 kanoi frantziarren eskuetan erori ziren.
Konkistaren erreakzioa biztanle askoren ihesaldia eta etxeak uztea izan zen. Horren aurrean, frantziarrek ondasunak errekisatu zituzten, tropen hornidura bermatzeko dendak irekitzera behartu zituzten, elizgizonak atxilotu zituzten eta elizak eta komentuak zigilatu zituzten.
Diputazioa zatituta zegoen, zati bat frantsesekin elkarlanean aritzeko, Frantziarekin lotutako estatu gisa eratzeko asmoz. Frantziak, Gipuzkoa erabat integratzera behartu zuen, Batzar Nagusien kolaborazionistak desegin zituen, bertako kideetako batzuk espetxeratu eta Donostiako udalbatza ezarri zuen Donostiatik bakarra, hamabi kideren artean.
Basileako Bakeak 1795eko uztailaren 22an amaitu zuen Pirinioetako Gerra Espainia errenditu egin zen eta Hispaniola uhartearen ekialdeko bi herenak eman zituen (Santo Domingoko Kapitaintza Nagusia) Gipuzkoa mantentzearen truke.
Inolako defentsa militarrik egin ez zuen amore emateak Carlos IV.aren ministroa, Godoyk, Gipuzkoako ulermena frantsesekin salatu zuen, beste gai batzuen artean, hiriak Frantziarekin zuen harreman komertziala, kulturala eta politikoa ere alegatuz.
Donostiarentzat ondorioak, ordea, ez ziren gerrarekin amaitu. Godoyk 1794ko abuztuko kapitulazioan frantsesekin izandako liskar salaketek Iruñean egindako epaiketa militarra ikertzea eragin zuen.
Donostiako Udaleko kideak atxilotu zituzten eta 1796ko otsailetik aurrera egindako epaiketa jasan zuten.
1798an zigorra eman zen: alkatea eta zinegotziak erbesteratu eta inhabilitatzera kondenatu zituzten, baita Donostiako plazako ofizial militarrak ere.
Hau da Juan Jose Michelena alkatearen eta korporazioko beste kide batzuen aurrean Gerra Kontseiluaren aurrean egindako defentsaren dokumentu argitaragabea.

×
Hasiera Fundazioa Argitalpenak Dokumental artxiboa Argazki artxiboa Kontaktua
Search icon
×
Search icon